Record besmettingen, dus: versoepelen     (geplaatst 2022-01-25)

Ik vraag me af hoe we over een aantal jaar op deze periode terug gaan kijken. Nederland lijkt wel door een collectief waanidee bevangen.

Afgelopen week is vijf procent van de bevolking getest op het SARS-COV-2 virus, en 2,3% was positief. We zitten nu op meer dan 50.000 door de GGD geconstateerde besmettingen per dag, terwijl de GGDs onvoldoende capaciteit hebben om alle gevraagde tests af te nemen.

En toch: versoepelingen van de maatregelen om het virus in te dammen. Waarbij het OMT al de randen opzoekt, het kabinet (als we de lekken mogen geloven) nog wat verder gaat en het voor sommigen toch nog steeds niet genoeg is.

Over het Outbreak Management Team (na twee jaar nog steeds geen fatsoenlijke Nederlandse naam?): hun advies is nu voor het eerst vóór de persconferentie (van vanavond) gepubliceerd. Met daarin:

Conform eerder gepresenteerde modeluitkomsten had het eerst genoemde scenario – geen enkele verdere versoepelingen – de minste invloed op de uitkomsten ziekenhuis- en IC-opnames. In het scenario nemen de ziekenhuis- en IC-opnames toe tot (mediane waarde) 400-450 en 45-50 per dag, respectievelijk. De onzekerheidsmarge rondom deze mediane waarden is aanzienlijk, en loopt van lage waarden tot maximaal 850 en 100 per dag, respectievelijk. De belasting van de ziekenhuizen als totaal en van IC-afdelingen blijft in dit scenario meest waarschijnlijk onder die van de deltagolf van afgelopen december 2021.

Voor de duidelijkheid: de piek van december was 50 IC-opnamen per dag. Hier blijven we zonder versoepelingen dus waarschijnlijk net onder. Nu liggen patiënten met de omikron-variant korter in het ziekenhuis en op de IC, maar echt heel geruststellend klinkt dat niet.

Maar wat als we wel gaan versoepelen?

De drie andere scenario’s laten bij het overgaan naar een avondsluiting vanaf 26 januari een golf van opnames zien in ziekenhuizen waarvan de piekbezetting in orde van grootte uitkomt rondom tot net boven een waarde vergelijkbaar met de laatste deltapiek begin december 2021.

Hier gaat het om de bezetting, niet over het dagelijks aantal opnames. Dus al iets meer dan 50% kans dat het erger wordt dan tijdens die laatste piek.

Het OMT heeft niet uitgesplitst wat het effect van verschillende sluitingstijden voor horeca en cultuur is, maar het mag duidelijk zijn dat hoe later, hoe slechter. Immers, als de theaters tot 23 u open mogen zijn kunnen mensen daarvoor nog naar een restaurant om wat te eten. Dus twee kansen op besmetting in plaats van één. Horeca om 22 u dicht betekent twee uur extra alcoholinname en bijbehorende vergeetachtigheid over afstand houden.

Het OMT benadrukt dat alles staat of valt met het in acht nemen van maatregelen zoals mond/neusmaskers, 1,5 m afstand houden en veel testen, maar dat lijkt toch wensdenken. De Nederlandse bevolking interpreteert "er kan meer" toch vaak als "alles kan weer".

Maar misschien wordt het toch geen ramp. De afgelopen weken is het aantal besmettingen onder jongeren door het dak gegaan, maar bij mensen van boven de 60 is dit nagenoeg stabiel gebleven. In het verleden zagen we over het algemeen dat de besmettingen begonnen bij de jongeren om dan na enige tijd ook de oudere leeftijdsgroepen te bereiken. Tot nu toe lijkt dat niet te gebeuren met de omikron-variant. Zou het kunnen zijn dat ouderen minder gevoelig zijn voor deze variant? Ze zijn dan wel grotendeels ingeënt en geboosterd, maar de niet-gevaccineerden zouden toch een zichtbaar piekje moeten veroorzaken, zou je denken.

Mocht de omikron-variant inderdaad de 60+'ers overslaan, dan komen we waarschijnlijk erg goed weg en dan kunnen we het met de immuniteit van de boosters en/of besmettingen uitzingen tot de zomer en dan gaat het virus op vakantie. Als er zich dan geen nieuwe varianten aandienen kunnen we in het najaar met een omikron-specifiek vaccin geboosterd worden en ziet alles er goed uit.

Maar... wat als de ouderen de komende tijd alsnog besmet worden? De omikron-variant is milder, maar niet zo veel milder. Met honderdduizenden besmettingen per week zullen alle vormen van zorg dan heel snel overbelast raken.

Een veel te grote gok, wat mij betreft. Maar in onze lobbycratie waar de voormannen van de winkeliers, horeca en cultuursector uitgebreid de ruimte krijgen om het volk op te hitsen tegen de maatregelen is het moeilijk een rechte rug te houden. En als dat de rest van Europa ook andere keuzes maakt is een lockdown handhaven niet meer te doen.

Maar iets meer op de rem in plaats van op het gas lijkt me toch wel verstandig in de huidige situatie.

door Iljitsch van Beijnum.